Civadoun
Trisetum flavescens
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Avoine dorée, Avoine jaunâtre.
Descripcioun :Lou civadoun douno d'èr à uno pichouno civado emé si pichòtis espigueto (5 à 8 mm) coulour de fen seca que caupon dos à quatre flour. L'enflourejado èi di proun daurado e esbrihanto un cop maduro. Se recounèis peréu i glumo de dessouto que soun mai courteto e estrecho qu'aquéli de dessubre. Li lemma porton de lònguis arèsto estacado dessouto li tres pèr dos (fotò), e emé un couide.
Usanço :Lou civadoun pòu douna encò li fedo, la "caucinoso pulmounàri enzououtico", valènt-à-dire la fourmacioun de teissu fibrous dins li poumoun. Pèr acò dèu pas èstre vist coume uno planto pasturiero.
Port : Grando erbo
Taio : 25 à 80(100) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Trisetum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Prado
- Tepiero seco
- Bos clar
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Trisetum flavescens (L.) P.Beauv., 1812
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753